Download
Conceptueel kader onderwijskwaliteitNaar de kwaliteit van het onderwijs kun je op veel verschillende manieren kijken. Naar de kwaliteit van het onderwijsstelsel mogelijk op nog meer verschillende manieren. Het perspectief waarmee je kijkt, is in grote mate bepalend voor de uitkomsten. Gaat het vooral om de kwaliteit van leraren, hoe gelukkig leerlingen worden, om wat leerlingen leren of hoe goed ze zich in het vervolgonderwijs of op de arbeidsmarkt redden? En kijken we dan naar doelmatigheid, of ook naar keuzevrijheid of de rechtvaardigheid van de verdeling? Dit paper beschrijft een conceptueel kader over onderwijskwaliteit en onderwijsstelsels.
We hanteren een systeemtheoretische invalshoek door te kijken naar de functies die het onderwijs in de samenleving vervult, en vervolgens deze functies op een aantal criteria te beoordelen. We onderscheiden vier functies van het onderwijssysteem: de kwalificatiefunctie, de selectiefunctie, de allocatiefunctie en de socialisatiefunctie. Elk van de vier functies kan weer op basis van meerdere criteria beoordeeld worden. We onderscheiden hier vier criteria; doeltreffendheid, doelmatigheid, rechtvaardigheid en keuzevrijheid. Sommige functies en criteria staan op gespannen voet met elkaar. Met andere woorden, er kan een afruil plaatsvinden waardoor optimalisatie van de ene functie of het ene criterium ten koste gaat van optimalisatie van een andere functie of ander criterium. Deze afruil leidt tot suboptimale uitkomsten.
De oratie van medeoprichtster van het Education Lab Netherlands Inge de Wolf, waarin zij het belang bespreekt van onderzoek naar mechanismen in het onderwijssysteem.
Het bindend studieadvies wordt steeds vaker toegepast in het hoger onderwijs. Wat zijn de gevolgen hiervan voor de prestaties van studenten?
Het Nederlandse onderwijssysteem biedt veel keuzemogelijkheden. Welke factoren spelen een rol bij het kiezen van een middelbare school?
